Počeo je sa radom Kabinet za bronhoskopiju Klinike za dječje bolesti Banja Luka
Još je davne 1915. godine Chevalier Jackson, koji se smatra „ocem“ bronhoskopije, izjavio: “Kad god postoji sumnja treba li učiniti bronhoskopiju, uvijek ju treba učiniti”.
Bronhoskopija je metoda koja nam daje uvid u promjene sluznice traheobronhalnog stabla, omogućuje evakuaciju sekreta, uzimanje uzoraka za mikrobiološku, citološku, biohemijsku i imunološku analizu (BAL), ciljanu instilaciju lijekova, biopsiju, evakuaciju stranog tijela itd. S obzirom na to razlikujemo dijagnostičku i terapijsku bronhoskopiju koje se u većini slučajeva nadopunjuju. Bronhoskopija se u dječijoj dobi može izvoditi pomoću rigidnih i fleksibilnih bronhoskopa. Uvođenje fleksibilne fiberoptičke bronhoskopije u pedijatrijsku pulmologiju je značajno doprinjelo upuznavanju etiopatogeneze brojnih patoloških procesa i povećalo pouzdanost i sigurnost u dijagnostici. U novije vrijeme usavršeni su fiberoptički fleksibilni bronhoskopi promjera manjeg od 5 mm, koji omogućuju pretragu već od novorođenačke dobi nadalje. Jedino što se ne može postići fleksibilnim bronhoskopom, a gdje je rigidna bronhoskopija i danas neprikosnovena jeste ekstrakcija stranih tijela iz disajnih puteva.
Kod izvođenja fleksibilne bronhoskopije u djece koristimo lokalnu anesteziju u kombinaciji s odgovarajućim stepenom sedacije kod kojeg dijete još uvijek spontano diše. Na taj način dijagnostička vrijednost fleksibilne bronhoskopije dolazi do punog izražaja jer nam daje uvid u dinamiku disajnih puteva djeteta.
Tim za izvođenje bronhoskopije sačinjavaju bronhoskopičar (pedijatar-pulmolog), anesteziolog odnosno subspecijalista pedijatrijske intenzivne medicine, medicinska sestra sa VSS i medicinska sestra sa SSS.
Indikacije za bronhoskopiju u dječjoj dobi koje su sadržane u preporukama Američkoga torakalnog društva iz 1991. godine se u zadnje vrijeme stalno proširuju, te su tako glavni razlozi za bronhoskopiju u dječjoj dobi strana tijela donjih disajnih puteva, protrahirane ili recidivirajuće pneumonije, recidivirajući opstruktivni bronhitis, bronhiektazije, bronhalna astma, atelektaze, apsces pluća, tuberkuloza pluća, empijem pleure, mukoviscidoza, plućne ciste, tumori pluća i medijastinuma, torakalne malformacije i torakalna trauma, dijafragmalna hernija, idiopatske hemoptize, dugotrajni kašalja nepozntog uzroka, traheo-bronho-ezofagealne fistule, kongenitalne stenoze traheje i bronha, kongenitalne anomalije u razvoju segmentalnih ili lobarnih bronha (aplazije, hipoplazije), kongenitalne dilatacije traheje i bronha (uz mega organe), plućne ciste, stridor, stanja udružena opstrukcijama tokom spavanja, hronična promuklost, sumnja na paralizu glasnica, strana tijela donjih disajnih puteva.
Na Klinici za dječje bolesti u Banjoj Luci je 18. jula 2012. učinjena prva fleksibilna fiberoptička bronhoskopija koju je, zajedno sa svojim timom, uradila dr Olivera Ljuboja (na slici lijevo). Dr Ljuboja je staž uže specijalizacije iz oblasti dječije pulmologije, u trajanju od 10 mjeseci, obavila na “Institutu za zdravstvenu zaštitu majke i deteta dr Vukan Čupić” u Beogradu pod mentorstvom prof. dr Predraga Minića.
Pacijent je bio šetogodišnji dječak koji od treće godine života ima hroničnu promuklost koja se znatno pogoršala posljednja dva mjeseca, što je ujedno i predstavljalo indikaciju za izvođenje bronhoskopije. Tokom intervencije su uočeni čvorići na granici prednje i srednje trećine slobodnog ruba glasnica odnosno postavljena je dijagnoza vokalnih nodula (noduli vocales, noduli cantatorii, pjevački čvorići). Čvorići su bili locirani na onim dijelovima glasnica koji tokom fonacije vibriraju sa najvećom amplitudom, te mehanički uticaj tih dijelova kod hiperkinetičke fonacije dovodi do oštećenja tkiva i tkivne reakcije u obliku edematoznih izbočenja slobodnog ruba. Javljaju se kod govorno dominantne djece, a ponekad i kod djece sa hiperkinetskim sindromom i češći su kod dječaka. Povoljna činjenica je i ta da se kod dječaka noduli uglavnom spontano povlače u pubertetu, jer grkljan tada naglo raste, što mijenja način fonacije. Mogu se liječiti konzervativno u vidu glasovnih vježbi koje se sprovode pod nadzorom logopeda, što će biti slučaj i kod našeg malog pacijenta. Vokalne nodule u djece po pravilu ne treba operisati, osim vrlo rijetko kada je teško oštećena funkcija govora zbog teže fonatorne disfunkcije.
Na kraju možemo zaključiti da, obzirom na široko indikaciono područje, bronhoskopija u dječjoj pulmologiji polako postaje “zlatnim” dijagnostičkim standardom. Apsolutnih kontraindikacija za bronhoskopiju nema odnosno kako je rekao slavni C. Jackson “u slučaju dileme o indikaciji za bronhoskopijom, dileme nema, u pravilu je treba učiniti”.
Dr Olivera Ljuboja